LED dimmer de juiste kiezen en gebruiken met deze handleiding. Een veelgestelde vraag over LED verlichting is of LED lampen dimbaar en LED spots dimbaar zijn. LED lampen en LED spots zijn dimbaar maar het dimbaar maken van LED verlichting vereist enige uitleg. Hieronder leggen wij je stap voor stap uit hoe je LED verlichting met een LED dimmer dimbaar kunt maken.

LED lampen zijn niet in combinatie met een conventionele dimmer te gebruiken. Bij het aansluiten van een LED lamp op een ’normale’ dimmer kan deze gaan knipperen, zoemen of trillen. Ook kan de lamp zelfs kapot gaan. De electronica in een LED lamp werkt anders dan een halogeenlamp of gloeilamp. De dimmer moet hiervoor geschikt zijn, daarom wordt er bij LED lampen gebruikt gemaakt van een LED dimmer.

Om de ideale sfeer in huis te creëren is het praktisch om LED lampen te kunnen dimmen. Om de helderheid te bepalen heeft een dimbare LED lamp of een dimbare LED spot een speciale LED dimmer nodig. LED dimmers zijn verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen. Dit varieert van ‘weg-te-werken’ kastjes die makkelijk in een paneel zijn te installeren tot en met draadloze bediening.

230V LED lampen zijn niet dimbaar tenzij dit er bij vermeld staat. 230V LED lampen hebben elektronica ingebouwd die de spanning van 230V verlaagd naar 12V (de werkspanning van LED), hierdoor zijn deze lampen normaal gesproken ongeschikt om te dimmen. Voor de 230V LED lamp of LED spot waarbij vermeld staat dat deze dimbaar is, zijn er twee typen 230V dimmers te gebruiken. 230V dimmers zijn geschikt om rechtstreeks 230V LED lampen te dimmen.

Optie 1: 230V “leading edge” fase aansnijding dimmer
230V aansnijding dimmers zijn de oudste en goedkopere dimmers en maken gebruik van een ontstoringsspoel.

Optie 2: 230V “trailing edge” fase afsnijdingsdimmer
230V afsnijdingsdimmers hebben geen ontstoringsspoel (door de ingebouwde elektronica) hierdoor werken ze geruisarm. Dit is het nieuwe (en duurdere) type dimmer. Deze dimmers werken beter met elektronische trafo’s en zijn daardoor ook beter om 12-24V LED lampen te dimmen.

Het kiezen tussen deze twee typen dimmers kan lastig zijn, omdat sommige LED lampen beter werken op fase-afsnijdingsdimmers en de andere juist op een fase-aansnijding dimmer. Vaak geven fabrikanten van LED lampen aan welk type het beste werkt.

Voor het dimmen van 12-24V LED lampen moet er gebruik worden gemaakt van een LED transformator die van de 230V een 12-24V spanning maakt. Een LED transformator wordt ook wel trafo, LED voeding of LED driver genoemd. De trafo wordt tussen de 12V-24V LED lamp en de dimmer geplaatst. Voor het dimmen van 12-24V LED lampen zijn er 3 mogelijkheden.

Optie 1: LED dimmer 12-24V
12-24V LED dimmers dienen met 12V of 24V DC LED trafo’s te worden gevoed (dus niet met dimbare elektronische AC trafo’s).

Optie 2: 230V “leading edge” fase aansnijding dimmer

Lees voor het dimmen van 12-24V LED lampen met een 230V fase aansnijdingsdimmer de gebruiksaanwijzing van de trafo door om te bepalen of deze kan worden gedimd met een fase aansnijdingsdimmer.

Optie 3: 230V “trailing edge” fase afsnijding dimmer
Een 12-24V LED lamp is te dimmen met een 230V fase afsnijdingsdimmer in combinatie met een dimbare elektronische 12-24V LED transformator.

Dimmen gebeurt bij 12V-24V door het heel snel achter elkaar aan en uitzetten van de LED. Door het verlagen van de frequentie van het knipperen gaat de LED zwakker branden, en is de LED volledig traploos te dimmen. Toch blijft het dimmen van LED nog lastig omdat de combinatie van LED dimmer / dimbare LED transformator en de elektronica in de LED lampen/LED spots soms toch nog kan zorgen voor knipperend licht. Dit komt omdat Europese en Chinese fabrikanten nog geen internationale standaardisatie hebben.

LED dimmers kunnen een minimale belasting vereisen. Veel LED dimmers dimmen pas wanneer er minimaal 20 of 30 watt aan vermogen wordt aangesloten. Stel dat er vier LED lampen van ieder 3 watt (12 watt totaal) op een LED dimmer worden aangesloten dan kan het zijn dat de lampen niet of slechts ten dele dimmen.

Het vermogen van de LED dimmer is bepalend voor het aantal te dimmen LED lampen. Een veelgebruikte vuistregel is dat 10% van het maximale vermogen van de dimmer benut kan worden voor het aantal te dimmen lampen.

Voorbeeld: een dimmer heeft een vermogen van maximaal 300 watt. Er zijn dan maximaal (10% van 300 watt = 30 watt) dus 6 LED lampen van ieder 5 watt aan te sluiten.

Het aantal aan te sluiten LED lampen kan per LED dimmer verschillen. Wil je veel LED lampen op een enkele dimmer aansluiten, test dit dan zelf.